مزایای قرص‌های جوشان

سال‌هاست که افزایش اثربخشی دارو‌ها و فرآورده‌های شبه دارویی از قبیل مکمل‌های غذایی موضوع تحقیقات وسیع و بررسی‌های جهانی است. بدون تردید اثربخشی دارو رابطه مستقیمی با شکل دارو و راه مصرف آن دارد.

یکی از انواع اشکال دارویی که امروزه به دلایل مختلف مورد توجه قرار گرفته است، قرص‌های جوشان هستند. شاید قرص‌های جوشان ویتامین ث معروف‌ترین نوع از انواع قرص‌های جوشان باشند. امروزه انواع مختلفی از داروها نظیر آسپیرین‌ها، آنتی‌اسیدها، ترکیبات آهن، مکمل‌های دارویی نظیرکلسیم و گلوکز آمین نیز به صورت جوشان تولید می‌شوند که بنا به توصیه داروسازان در بسیاری از بیماری‌ها مانند آرتریت، التهاب و کنترل درد، زخم‌ها ، ناراحتی‌های معده و روده‌ای، آلرژی‌ها و پوکی استخوان کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جوشش قرص‌های جوشان از چیست؟

فرآیند جوشش این قرص ها از واکنش یک اسید آلی با یک قلیا نظیر بی‌کربنات یا کربنات در مجاورت آب حاصل می‌شود که نتیجه آن ایجاد گازکربنیک (CO2) است. گاز کربنیک حاصل، سبب انهدام قرص و ایجاد محلولی می‌شود که حاوی مواد موثر داروی مورد نظر است.

مزایای استفاده از قرص‌های جوشان در مقایسه با سایر اشکال دارویی به شرح زیر است:

1- کاهش احتمال بروز عوارض گوارشی

یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی داروها و مکمل‌های دارویی، ایجاد عوارض گوارشی است. بهترین مثال برای این موضوع، قرص‌های کلسیم هستند. هرچه سن افراد بالاتر می‌رود، مقدار اسید معده شان کمتر می‌شود و این موضوع ممکن است سبب شود که کلسیم در معده حل نشده باقی بماند و پس از مدتی دست نخورده از معده بگذرد. این مساله علاوه بر عدم جذب کلسیم، به بروز یبوست در فرد نیز منجر می‌شود. از سویی دیگر، زمانی ‌که کلسیم در معده حل می‌شود، گاز تولید می‌کند، در صورتی که با استفاده از شکل جوشان قرص‌های کلسیم، کلسیم پیش از مصرف، در آب حل می‌شود. بنابراین نه احتمال ایجاد یبوست وجود دارد و نه ایجاد گاز در معده.

2- جلوگیری از تغییر ماهیت دارو در دستگاه گوارش

جلوگیری از تغییر ماهیت دارو در دستگاه گوارش یکی از دغدغه‌های همیشگی داروسازان بوده است. این موضوع ممکن است به دلیل پایین بودن PH معده یا تداخلات دارویی یا غذایی بروز کند.

PH پایین (اسیدی) معده باعث می‌شود مواد فعال دارویی ماهیتشان عوض شود، یا فعالیت خود را از دست بدهند. قرص‌های جوشان به واسطه خاصیت بافری که دارند، PH معده را افزایش می‌دهند (باعث می‌شوند محیط معده کمتر اسیدی باشد)، بنابراین از تجزیه و غیرفعال شدن مواد موثره دارویی جلوگیری می کنند. این خصلت بافری (کربوناسیون) قرص های جوشان باعث می‌شود معده به سرعت تخلیه گردد. محتویات معده معمولا در عرض 20 دقیقه به داخل روده ی کوچک می‌ریزند و منجر به جذب حداکثر مواد فعال دارویی می‌شوند.

3- افزایش ظرفیت انتقال ماده موثره دارویی

معمولا ظرفیت یک قرص 500 میلی‌گرم است. به عبارت دیگر یک قرص، 500 میلی‌گرم ماده موثره دارویی را همراه خود دارد.

در صورتی که یک قرص جوشان با قطر 5/2 سانتیمتر و وزن 5 گرم به راحتی می‌تواند بیش از 2 گرم مواد موثر دارویی محلول در آب را همراه خود داشته باشد.

4- افزایش اثر درمانی

تحقیقات نشان داده است که قرص‌های جوشان نسبت به قرص‌های معمولی جذب بسیاری از مواد فعال دارویی را تقویت می‌کنند (نظیر کافئین و دی‌سولفیرام) چرا که گاز کربنیک حاصله از واکنش اسید و باز می‌تواند نفوذپذیری مواد فعال دارویی را افزایش دهد. همچنین به حل شدن مواد دارویی که خیلی کم حل می‌شوند ، کمک می‌کند.

5- افزایش سرعت اثرگذاری

از نظر داروسازی، محلول‌های دارویی عموما دارای جذب سریع‌تری در مقایسه با اشکال جامد می‌باشند. بر این اساس می‌توان گفت جذب ماده دارویی موجود در قرص‌های جوشان سریع‌تر از قرص‌های معمولی است و افزایش سرعت جذب دارو به معنای تاثیرگذاری سریع تر آن است.

6- عدم نیاز به بلع

تعداد افرادی‌که قادر به بلع قرص‌ها نیستند، یا اصولا علاقه‌ای به بلع مواد دارویی ندارند، زیاد است. با توجه به این‌که قرص‌های جوشان به شکل محلول استفاده می‌شوند، لذا استفاده از آنها آسان‌تر است. این موضوع خصوصا در رابطه با بیماران مسن یا کسانی که از عوارض دهان و دندان رنج می‌برند، شایع‌تر می‌باشد.

7- دلپذیری مصرف

بیشتر قرص‌های جوشان، طعم بهتری نسبت به مایعات، مخلوط‌ها یا سوسپانسیون‌های دارویی دارند. پوشاندن طعم بد داروها با افزودن طعم‌دهنده‌ها به دست می‌آید. قرص‌های جوشان بعد از نگهداری طولانی مدت، طعم مناسب خود را حفظ می‌کنند. ضمن آن‌که به نظر مصرف‌کننده، قرص‌های جوشان ظاهر مناسب تری نسبت به قرص‌های معمولی دارند.